Αγιάδη Κ., Καρακίτσιος Β.
Στην παρούσα εργασία αναθεωρείται η γεωγραφική εξάπλωση του γένους Bregmaceros (Perciformes, Teleostei), ενός μικρού υποτροπικού πελαγικού ψαριού στη Μεσόγειο σε σχέση με τις σημαντικές παλαιοκλιματικές και παλαιοωκεανογραφικές διαταραχές που έλαβαν χώρα από το Ανώτερο Πλειόκαινο μέχρι σήμερα. Αναφέρονται καινούρια δεδομένα και επανεξετάζονται οι παλαιότερες αναφορές για τα απολιθωμένα ευρήματα του γένους αυτού, σκελετικά στοιχεία και ωτόλιθοι. Η ανάλυση αυτή επιτρέπει να διαπιστώσουμε ότι το γένος Bregmaceros επιβίωσε τις σημαντικές κλιματικές διακυμάνσεις του Κατωτέρου και Μέσου Πλειστοκαίνου, προσαρμόζοντας κάθε φορά την γεωγραφική του εξάπλωση εντός της Μεσογείου. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, η τελική εξαφάνισή του από το χώρο της Μεσογείου τοποθετείται γύρω στα 0,7 εκατ. χρόνια. Επιπλέον, τα δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι κατά τη διάρκεια ανοξικών/δυσοξικών επεισοδίων τα βενθικά και βενθοπελαγικά είδη ιχθύων μετατόπιζαν τη γεωγραφική τους εξάπλωση, μεταναστεύοντας σε πιο ευνοϊκές θέσεις της βορειοδυτικής Μεσογείου, καθώς τα πελαγικά και μεσοπελαγικά ψάρια, όπως το Bregmaceros, παρέμεναν πίσω. Ως αποτέλεσμα, εντοπίζουμε συχνά μια αμιγώς πελαγική και μεσοπελαγική πανίδα ιχθύων στις αντίστοιχες στρωσιγενείς αποθέσεις, από την οποία απουσιάζουν σχεδόν εντελώς τα βενθικά και βενθοπελαγικά είδη. Με την επαναφορά της οξυγόνωσης των υδάτων στα φυσιολογικά επίπεδα, τα βεθνικά και βενθοπελαγικά ψάρια επιστρέφουν στις νοτιοανατολικές θέσεις, όπου όμως οι ταφονομικές διεργασίες δεν επιτρέπουν πλέον τη διατήρησή των συνδεδεμένων σκελετών τους, παρά μόνο των ωτολίθων τους.
The Mediterranean geographic distribution of the genus Bregmaceros (Perciformes, Teleostei), a small subtropical pelagic fish, is reviewed with respect to major palaeoclimatic and palaeoceanographic perturbations from the late Pliocene until today. New and reviewed data are examined based on the skeletal and otolith-based fossil record. Bregmaceros managed to survive the glacial/interglacial variability during the Early and Middle Pleistocene, by adjusting its distribution range in the Mediterranean. The reviewed database places its final departure from the Mediterranean at around 0.7 Ma. In addition, the data suggests that, during anoxic/dysoxic episodes benthic and benthopelagic fish shifted their distribution ranges to more favorable localities in northwestern Mediterranean, leaving the pelagic and mesopelagic fish, including Bregmaceros behind. These were then well preserved as fossils because of the lamination of the deposits. When sea floor oxygenation returned to normal levels, the benthic and benthopelagic fish returned to the southeastern Mediterranean, but taphonomic conditions were no longer favorable for their articulated skeletons to be preserved, so only their otoliths may be found.
