Σεισμική στρωματογραφία της Καλδέρας της Σαντορίνης: συμβολή στην κατανόηση της Μινωικής έκρηξης

Συστηματική θαλάσσια έρευνα με σεισμικά ανάκλασης και πολυδιαυλική βυθομέτρηση της Καλδέρας της Σαντορίνης προσφέρει νέα στοιχεία για τη σεισμική στρωματογραφία των υποθαλάσσιων αποθέσεων. Από την ερμηνεία των σεισμικών στοιχείων και τη μορφολογική ανάλυση των βυθομετρικών δεδομένων προκύπτει ότι τα υποθαλάσσια πρανή της Παλαιάς και Νέας Καμένης έχουν δημιουργηθεί σε δύο διακριτές φάσεις. Οι παλαιότερες ροές λάβας και οι πυροκλαστικές ροές είτε μεταβαίνουν πλευρικά είτε καλύπτονται από μεγάλου πάχους υποθέσεις πυροκλαστικών ροών και τέφρας που έχουν αποτεθεί στη Βόρεια, Νότια και Δυτική λεκάνη της Καλδέρας.
Από τη σύγκριση μεταξύ της σεισμικής στρωματογραφίας της Καλδέρας και της ακολουθίας των μινωικών αποθέσεων στη Σαντορίνη προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα: (1) το πάχος των Μινωικών αποθέσεων κάτω από τον πυθμένα της Καλδέρας υπερβαίνει τα 100μ, (2) το πάχος των ιζηματογενών αποθέσεων από τη μινωική έκρηξη μέχρι σήμερα είναι πολύ μικρό, (3) το κατώτερο τμήμα των υποθαλάσσιων πρανών της Παλαιάς και Νέας Καμένης δημιουργήθηκε κατά τη μινωική έκρηξη, (4) οι τρεις λεκάνες της Καλδέρας είναι παλαιότερες από τη μινωική έκρηξη και δέχθηκαν τις πυροκλαστικές ροές που δημιουργήθηκαν από αυτήν και (5) η θέση του ηφαιστειακού κέντρου που έδωσε τη μινωική έκρηξη ταυτίζεται με τη θέση της Παλαιάς και Νέας Καμένης στο κέντρο της Καλδέρας.

Systematic seismic profiling survey and swath bathymetry of the Caldera of Santorini shed light to the seismic stratigraphy of the accumulated volcano-sedimentary deposits. Thorough interpretation and morphological analysis of the bathymetric data from the flanks of Palaia and Nea Kameni Islands indicate two phases of evolution. Seismic reflection profiles from the Northern, Southern and Western Basins of the Caldera indicate that the older lava layers and pyroclastic flows interfinger with or are covered by thick pyroclastic flows and tephra layers deposited on the caldera seafloor.

Comparison of the seismic stratigraphy of the caldera with the structure of the Minoan deposits on the seafloor around Santorini Island indicates that: (i) the thickness of the Minoan deposits on the caldera seafloor exceeds 100 m locally, (ii) post Minoan deposits are negligible, (iii) the lower, gently sloping parts of the slopes around Kameni islands are of Minoan age, (iv) all three subbasins of the caldera existed prior to the Minoan eruption and were filled with pyroclastics during and after the 17th cent. BC eruption and (v) the Minoan eruption center was located where the present day Kameni islands are.